Postingan

Menampilkan postingan dari Desember, 2024

Ezisténsia Kampus: Pro povu ka pro status quo?

Hósi: Lorico. Existência kampus, universalmente nunka haketak nia-an husi sosiedade (Masyarakat). Kampus existe atu sai antítesa ba poder (kekuasaan) no sai vanguarda (hamriik iha oin, kotuk no klamar) ba povu. Sai vanguarda ba povu opremidu hodi halo ezaminasaun ba desizaun Polítika ne’ebé la pro povu no pro justisa. Istória sai baze ba ita nia luta, ita bele hateke fali ba kotuk Kona-ba luta kampus nian iha prosesu libertasaun patria husi ukun koloniál. Iha ne’ebé ita haree, estudante no jovem resistensia lubuk ne’ebé hola parte iha kampus UNETIM, halo demonstrasaun hasoru administrasaun portuges iha Dili (OPMT, 1976) Kontinua ho estudante sira ne’ebé halo demonstrasaun iha Indonesia, kontra rejime otoriter Soeharto, hamutuk ho ativista no estudante pro demokrasia sira husi Indonesia (Monas, 1998).  Depois de ukun an (1999-2024) to’o ohin loron, ita akompaña injustiça sosiál mosu fatin-fatin, instabilidade sosiál, problema saúde, edukasaun, justisa, Korupsaun (...) ne’ebé dau-dau...

Korente Rasismu no Polítika identidade iha Timor-Leste.

Korente Rasismu no Polítika Identidade iha Timor-Leste. Hósi: Lorico Timór nia independénsia la’os mosu hanesan milagre ne’ebé Jesus halo iha Rai kana’an, fila bee ba tua. Maibé, resultadu husi kontradisaun klase: Ema kiak, ki’ik no atan sira luta hasoru ema riku, na’in ba sasan no liurai (feudo) sira. Trabalhador kontra na’in ba modu no instrumentu produsaun nian. Português nia prejensa iha Timor-Leste la’os Lori sivilizasaun (peradaban), maibé Kolonizasaun (kolonia, na’ok, harii, hametin no hanaruk poder) ba rai ki’ik sira, jeralmente iha Kontinente Asiática. Peregrinação naruk ne’ebé Kolonialista Portugés halo (Haleu mundu), Iha Europa, Latina América  no Ásia  ho objetivu tolu: Gold (Buka rikusoin), Glory (harii nia reinu (ukun) iha mundu no Gospel (haluan no hametin poder religioso) Relijiaun iha momentu ne’ebá (dalaruma agora mós sei nafatin) ninia papél la’os atu hanorin povu kona-ba fiar no kuñese Maromak, lae! Portugés sira uza relijiaun (Politiza ?) hodi hamonok povu...